Geurakan Atjèh Meurdéhka
Meudjeulih Geurakan Atjèh Meurdéhka Pusat
ِب ْس ِم ٱ َّ( ِ ٱ ل َّر ْح َم ٰـ ِن ٱ ل َّر ِح ی ِم
السلام علیكم ورحمة الله وبركاتھ
Ka sithôn ka geutanjoë peudjak buët deungon ta peunan djinoë siat Meudjeulih GAM Pusat. Njang tudjuan geutanjoë untuk djeuët ta sambông peuë njang ka geukeubah uléh Tengku Tjhik di Tiro Hasan Muhammad. Le that peukara dan buët njang hana seuleusoë njang pajah ta peubuët. Njoë tanggông djaweuëb geutanjoë bansa Atjèh untuk ta sambông buët njoë. Hana alasan sapeuë njang han ta tém peubuët njoë.
Uléh Tengku Hasan di Tiro ka lheuëh geukeubah ileumèë njang wadjéb geutanjoë meureunoë. Ka lheuëh geukeubah geunaréh-geunaréh peurdjuangan njang wadjéb geutanjoë peudjak. Peuë keuh geunaréh dalam ta meupuliték, geunaréh seudjarah, geunaréh meuneumat meubansa, geunaréh beumeusaboh droë, geunaréh tjok sikap ukeuë dan le lom geunaréh njang djeuë get ta kalon soë njang djeuët keu njang pimpin dalam peurdjuangan njoë. Teurutama dalam peunileh soë njang djeuët keu pimpin geutanjoë, han djeuët barang kasoë ta boh keunan, ka lheuëh ta kalon lagoë watèë geutanjoë hana ta kalon soë njang djeuët keu peumimpin watèë njang ka ulikôt siat, ladju djihuë djak peusisat geutanjoë mandum. Lagèë deuh bak ta kalon ube na ureuëng njang ka sjahid hana jum sapeuë lé. Peuë lom meunjo ta tjok seunipat njang ka Tengku Hasan di Tiro keubah, tjit ka sagai-sagai hana u tudjuan njang beuna, ka meubalék arah u likôt.
Lheuëh ta peunjum-peunjum dalam masa saboh geuneurasi njang ka hana meuho arah njoë, geutanjoë ka djeuët ta gisa keulai u geunaréh njang beutoi. Geunaréh njang that kong meunurôt agama, bansa, seudjarah njang ka geukeubah uléh endatu teuh dan geunaréh njang ka Tengku Hasan di Tiro peutunjok. Njoë kon lémasa djak peugah broh putoh ateuëh Bansa Atjèh. Kon lémasa peuleumah haba raja keu Bansa Atjèh deungon hana peudeuh gléh haté dan som udjong deungon puta putie haba njang sulét. Djinoë pajah dong ukeuë peugot peurdjuangan deungon haté gléh, ichlaih, dan hana tjok laba pribadi dalam buët njoë.
Bandum Bansa Atjèh wadjéb peugot buët peumeurdéhka Nanggroë njoë. Peuë keuh njang na di Nanggroë Atjèh, peuë keuh njang teungoh djak mita raseuki u luwa Nanggroë, peuë lom njang djak u luwa meuteumeung suaka puliték di Ierupa, Amirika, Australia dan laen-laen lom. Ureuëng njang djak suaka u luwa njoë pajah ta peubuët beuleubeh lom nibak ureuëng laen, seubab geutanjoë ka keumah ta meuhudep di nanggroë aman deungon hana that le halangan meunjo ta bandéng deungon bansa teuh njang na di Nanggroë. Njoë geutanjoë meutanggông djaweuëb di keuë Allah teuma ‘oh na na ta peubuët buët peumeurdéhka Nanggroë njoë.

Geutanjoë mandum pajah ta bantah peuë njang ka djipeugot di Atjèh djinoë. Ureuëng di Atjèh djinoë ka djipeuratéb deungon haba palsu. Ka dji ubah seudjarah. Ka djipeugah peuë njang na dalam beun djih deungon hana djikira peuë akibat njang akan teudjadi ateuëh bansa Atjèh. Njang na djipiké tjit keu peukara pruët droë djih sagai.
Peuneuphôn njang dji-ubah nakeuh seudjarah. Seudjarah Neugara Atjèh njang meudèëlat ka djipeugisa keu provinsi lom. Hai njoë padahai ka lheuëh neubantah keudroë uléh Tengku Tjhik Hasan di Tiro deungon Neu Peunjata Keulai Atjèh Meurdéhka bak 4 Desember, 1976. Deungon ka geupeunjata njoë, geutanjoë ka djeuët keu mata dong donja lom. Ureuëng ban saboh donja ka djigisa keuë ateuëh Neugara Atjèh lom. Pakriban watèë endatu geutanjoë geumeuprang lawan Beulanda djameun dan djipasoë bak surat haba ban saboh donja, lagèë New York Times, Harpe’s Magazine, London Times dan laen-laen le lom. Meunan tjit watèë Tengku Hasan di Tiro Peunjata Keulai Atjèh Meurdéhka djeuët keu peuneugah haba awak luwa njang meugah leupahna. Djipasoë bak madjalah Times, Far Eastern Economic Review, Herald Tribun dan le lom njang surat-surat haba njang laen. Njan mandum djitém pasoë bak surat haba njan sebab ka djiteupeuë geutanjoë njoë ka teubleut mata teuh untuk ta lawan peundjadjah teuka njang djeuët keu geulantoë peundjadjah Ierupa, njang djinoë ka djigantoë deungon peundjadjah paneuk boh hidong dari njang djeuët keu lamiet Beulanda djameun, nakeuh Djawa.
Mulai djinoë geutanjoë ka pajah ta gisa keulai bak djalan njang beutoi. Djalan njang ka geukeubah uléh Tengku Tjhik Hasan di Tiro. Rot uëh njang ka geukeubah uléh ureuëng-ureuëng njang ka sjahid dalam peubuët Atjèh Meurdéhka. Geutanjoë njang mantong meurasa seubagoë Bansa Atjèh njang Mulia wadjéb ta djaga buët njoë, wadjéb ta peubuët buët njoë. Pajah ta meureunoë keulai peuë njang ka geukeubah uléh Tengku Tjhik di Tiro Hasan Muhammad. Handjeuët ta meulale lédalam peubuët buët njoë. Kon peukara soë njang djeuët keu peumimpin geutanjoë ukeuë. Peukara njan akan timoë keudroë dalam seuëh teuma watèë ta kalon soë njang na meuseutia keu Agama, Bansa dan Neugara Atjèh. Asai ta tém ta peubuët djinoë akan teuka keudroë soë njang akan pimpin geutanjoë. Kon peukara beutjarong dalam sikula atawa manjang title beudjeuët keu ulèë, njang djeuët keuseunipat nakeuh meuseutia keu bansa. Kon peukara ka le djipeubuët dan deuh leumah le peubuët ka, pajah ta kalon peuë njang ka djipeubuët njan na djipeukajet deungon ‘ileumèë seumike meurdéhka keuneubah Tengku Hasan di Tiro. Meunjo hana meumakna njan nakeuh na keuneuk djak ubah seudjarah salasilah Neugara Atjèh, njang awak luwa kheun nakeuh Successor State atau Nanggroë seunambông. Meumakna seunambông njoë nakeuh kon lagèë ta sambông taloë tapeh deungon taloë djok, njoë peukara seunambông njang meusambông dumpeuë beu meumat deungon nasab njang beuna, njang han djeuët ta peumeunan- meunan.
Meunan ka hana lédjipeunasab deungon seudjarah njang beuna, maka ka keuh teudjadi njang ka na di Nanggroë djinoë. Bak deuh ta kalon nan that meugah njang dji tjok nan keuneubah endatu geutanjoë, teutapi bak djipeudjak buët pajah djak lakèë izin bak ureuëng peundjadjah di luwa pulo geutanjoë. Peuë njang djeuët djih bri nasihat keu geutanjoë njang meu-untong keu bansa teuh? Hana. Njang na nakeuh dji juë geutanjoë djak seumah djih. Djawa njan hana hubôngan sapeuë deungon geutanjoë Atjèh. Peukeuh hubôngan seudjarah, budaja, basa dan peuë lom pulo, tjit that meu-aseng bagi geutanjoë. Meunjo djih bri nasihat keugeutanjoë tjit peukara njang meu- untong djih sagai njang djeuët keu reugoë geutanjoë. Meunjo peukara njang meu-untong keugeutanjoë han akan djipeugah. Seubab akan reugoë keu djih.
Disinoë geutanjoë djeuët ta tjok saboh simpoi haba:
1. Geutanjoë wadjéb peubuët buët Atjèh Meurdéhka keulai
2. Wadjéb meureunoë ‘ileumèë Atjèh Meurdéhka njang ka geukeubah uléh Tengku Tjhik
di Tiro Hasan Muhammad, meunjo hana ‘ileumèë maka akan hana akan meuho tudjuan
geutanjoë peumeurdéhka Nanggroë
3. Mandum wadjéb meusaboh, bek na lémita djalan njang djeuët keu bitjah
4. Peumimpin njang na di Atjèh njang padjoh gadji bak peundjadjah nakeuh hana sah di Atjèh dan wadjéb peubateuë.
‘Oh noë keuh haba seunambot Peu-ingat Peunjata Keulai Atjèh Meurdéhka njang keu-
42 njoë. Beumandum beudalam peulara Po teuh Allah dan beu Allah bri lapang pikéran dan beuluwah djalan untuk ta peukong Agama Allah di Nanggroë Atjèh njang Meurdéhka.
Hudep beusare, Mate beusadjan Sikrak kaphan, Saboh Keureunda
Tengku Musanna di Tiro
Keutuha Meudjeulih GAM Pusat
pdf : Peu-ingat Peunjata Atjeh Meurdehka 2022
